Estes nove relatos teñen diversos estilos e intencións, que van desde os que poderiamos chamar intelectuais ata os que se poderían inscribir no mellor realismo de Otero Pedrayo. Son estes últimos, de maneira especial, os que revelan o extraordinario talento narrativo do seu autor, verdadeiro mestre da pintura de tipos e circunstancias relacionados coa vida galega.

Publicada en 1930, cando o seu autor tiña 42 anos, pódese considerar a biografía espiritual dos homes da Xeración Nós. O seu protagonista, Adrián Solovio, é un dos personaxes que xa figuran no patrimonio literario galego. A súa historia é a da procura da identidade, a da descuberta do que representa Galicia como realidade con carácter e existencia de seu. Rexa, ben construída, cunha prosa efectiva que transmite ao lector unha gran capacidade para visualizar a narración a través dun estilo directo, de frase curta, Arredor de si conseguiu situar a novela galega na vangarda da época.

A obra poética de Ramón Otero Pedrayo é unha obra rica e multiforme. Escritos entre 1925 e 1975, dos noventa e cinco poemas incluídos en Poesía, algúns moi extensos, vinte e cinco son inéditos. O libro recolle tamén poesía en castelán e poemas traducidos doutras linguas coma o latín, o francés e o alemán. Así e todo, e como advirte Alonso Montero na introdución, o volume "non ofrece a obra poética completa" de Otero Pedrayo aínda que recolla a totalidade dos poemas éditos e unha boa parte dos inéditos, pois non se inclúen poemas incompletos, ou en fase de borrador, do que é un corpus poético de manuscritos certamente grande. Trátase dunha compilación "representativa, no esencial, de Ramón Otero Pedrayo como poeta" xa que, como afirma Alonso Montero, "os textos que se exhumen no futuro limitaranse a reforzar e ampliar a figura e os acordes que o presente volume ofrece da súa poesía". Poesía como celebración e homenaxe, como meditación diante da paisaxe; versos goliardescos e de amizade arrequentados polo galego esplendoroso e inesgotable do seu autor.

Este libro escribiuno Otero Pedrayo na vellez, pero non chegou a publicalo en vida. Trátase dunha fonda e aguda interpretación da vida e obra da poeta galega, escrita no máis xenuíno estilo oteriano. Concibida en forma de diálogo dramático, nela deixa Otero voar libremente a súa imaxinación desbordada, que ás veces chega ás difíciles alturas onde se esconde o lirismo que envolve a esvaída figura da súa protagonista.

Ofrécese, así, a posibilidade de descubrir unha faceta talvez menos coñecida do grande autor galego. Esta edición, a cargo de Henrique Monteagudo, cun estudo literario de Manuel F. Vieites e debuxos de Xohán Ledo, pon de manifesto a un Otero mestre tamén nos códigos teatrais. Servirá, ademais, para unha adecuada apreciación e un estudo máis completo da historia do teatro galego.

A romaría de Xelmírez pertence á serie de novelas historicas que Otero publicou entre 1930 e 1935. O bispo Xelmírez viaxa a Roma no 1104. Ao longo do camiño, Otero desprega as súas grandes dotes de historiador e xeógrafo para ofrecernos unha intelixente e fermosa panóramica da cultura, a política e a relixión da Europa de entón. Adentrarse nas páxinas desta novela acaba sendo un reto que ha deixar ao lector gustosamente rendido ante a xenialidade dunha das mellores obras da literatura galega do século XX. A primeira edición apareceu en 1934 en Santiago, publicada pola Editorial Nós. A presente inclúe unha extensa introdución, un tratamento coidado do texto e abundantes notas co fin de facilitarlle ao lector o acceso ao fermoso mundo oteriano.