Irakurleak esku artean daukan historia tragiko hau Gipuzkoako herri txiki batean, Zerainen, hasten da, hor jaio baitzen gure protagonista, Joanes Lopez Zeraingoa, zehazki 1488an, eta Granadan bukatu ziren haren egunak, 1530ean, Inkisizioaren suan erreta, luterano kutsuko liburu batzuk idazteagatik.
Autoreak, Joanes Lopez Zeraingoaren bizitzaren gorabeherak ikertu ondoren, beste pasarte batzuk asmatzen ditu koherentziaz eta garai hartan txertatuak. Gainera, enkontruak eta solasaldiak asmatzen ditu gure pertsonaiaren garaikide batzuekin (Desiderio Erasmo, Martin Azpilikuetako, Inazio Loiolako, Migel Egiako, Luis Vives, eta beste askorekin…). Gizadiarentzat hain erabakigarria izan zen argiz eta ilunez betetako Errenazimenduko garaian murgiltzen laguntzen digu Patri Urkizuk bere irudimenari leku eginez eta gureari ateak zabalduz.

Esku liburu honetan Patri Urkizu irakasleak umorez eta zorroztasunez hala ahozko tradizioz nola inprimakien bidez iritsi zaizkigun kanten nondik norakoak argitzen saiatu zaigu. Dituzten izen ezberdinen eta etorkien berri ematearekin batera zenbait kritika (apokrifoen erabilera, zentsura mota ezberdinak?) aurkeztu ditu. Halaber adierazi nahi izan digu klarki baladak bide ezberdinetatik iritsi zaizkigula eta herri xeheak bereganatu dituenean munduz-mundu dabiltzan ixtorio horiek musika eta jenio bereziak erantsi dizkiola. Uste dugu, beraz, saiogilearekin bat, bai etorkiak, bai bilakaerak, bai manipulazioak, -aldatzeak, gehitzeak, kentzeak-, ongi ezagutzeak ez diela xarmarik kentzen emaitza xume, hunkigarri eta poetiko hauei, aldiz, ongi eta sakon konprenitzeak kanten gozamena handitu besterik ez dezakeela egin.